Vorige maand las ik een boek over twee Joodse jongens die in New York wonen tegen het eind van de tweede wereldoorlog. Twee jongens uit verschillende religieuze groeperingen die elkaar toevallig treffen tijdens een potje honkbal. Je zou kunnen zeggen dat ze elkaar normaal gesproken nooit tegen zouden komen en dat ze ook zeker geen vrienden konden worden. De één is zoon van een Rabbijn en is ook voorbestemd om zijn vader op te volgen. De ander is zoon van een leraar die de Thora, de eerste vijf boeken uit de bijbel, nogal vrij uitlegt. Iets wat bij de Rabbijn absoluut ondenkbaar is.

In het jodendom is de Talmoed een belangrijk boek. Het is een boek met de commentaren van belangrijke Rabbijnen en Schriftgeleerden. Nadat de jongens in eerste instantie tegenstanders zijn in een potje honkbal waarbij één van de jongens in het ziekenhuis beland, spoort de vader van de jongen die een bal op zijn oog heeft gehad, de jongen aan om ervoor te zorgen dat de ander zijn vriend wordt. En hij gebruikt daarbij ook de Talmoed, het belangrijkste boek na het oude testament binnen het jodendom. Hij vraagt de jongen wat de twee dingen zijn waar een mens volgens de Talmoed zorg dient te dragen. Die twee dingen zijn een leraar zoeken en een vriend. De vader kende de andere jongen al en wist dus waar hij over sprak, maar toch is dit wel een bijzondere vraag aan je zoon lijkt me. Hoe kan een ander nu beoordelen wie een goede vriend voor iemand kan zijn.

Even los van die vraag vind ik de opdracht wel heel mooi voor in ons leven. Op zoek gaan naar een leraar en een vriend. Het is goed om dingen te leren, maar het is ook goed om een vriend te hebben. Het is goed om te leren hoe sommige dingen werken in de wereld, dus daar heb je een leraar voor nodig. Maar het is ook goed om in die wereld samen met iemand op te trekken met wie je een hechte band hebt, iemand waarbij een woord of een blik soms voldoende is om elkaar te begrijpen. En waar vind je zo’n vriend. Deze jongens troffen elkaar toevallig bij een honkbalcompetitie voor scholen. Ze waren zo’n vijftien jaar oud, een belangrijke leeftijd waarin de wereld steeds groter wordt en waarbij je wel een vriend kunt gebruiken om samen op te trekken. Leraren zijn er genoeg tegenwoordig, er zijn voldoende mensen die ons van advies willen voorzien en die het beste met ons voor hebben. Maar vind daarin maar eens de juiste leraar. Iemand die echt het beste met je voorheeft. Maar een vriend is misschien nog wel lastiger. Die ene echte vriend die wel op hetzelfde niveau zit als jij, maar die soms toch ook anders over dingen denkt. Iemand die je af en toe een spiegel voorhoudt, maar die je ook steunt wanneer je er even doorheen zit. Wie is jouw vriend? En wie zie je als je leraar?

Michiel van Blanken